Een kleine taaltest. Voor de klas staat een leraar, op een school werken meerder lera….? Het zal je verbazen maar in het woordenboek staat dat naast leraren je het ook over leraars kunt hebben. Ik vind dat vreemd dus ben ik op onderzoek gegaan.
Het begon omdat ik een kop las van een bericht op VRT NWS
“Leraars dreigen tot 116.000 euro pensioen te verliezen”
Eerst maar in het Groene Boekje kijken:
Ja hoor, leraars. Het zal wel Vlaams zijn, dat vermeld het Groene Boekje namelijk niet. Ik ga naar Delpher om te kijken of leraars in oude kranten voorkomt.
Bijna 4000 keer komt het voor. Ook in de betekenis van leerkrachten maar ook vaak in een christelijke betekenis, “zowel evangelisten als herders en leraars“, “Paulus noemt apostelen, profeten, evangelisten, herders en leraars.” Ik denk dan ook dat brave christenen deze leraars hebben overgezet naar het meervoud voor een leerkracht.
Zoeken we op leraren in Delpher dan levert dat dit op:
1849.02 artikelen, dat is ruim 46 keer zoveel. En het valt ook meteen op dat in deze eeuw er nog maar 1 leraars is en er al duizend leraren zijn. In Nederland zijn de leraars het duidelijk aan het verliezen. Maar niet in Vlaanderen.
En mijn theorie is dat daar de kerk nog steeds een grote invloed heeft, elk jaar wordt er over de Eerste Communie geschreven er zijn heel veel uitdrukkingen met een katholieke achtergrond, (“boven de doopvont gehouden”, “iemand de levieten lezen”), als de paus iets doet staat dat uitgebreider in de Vlaamse pers dan in de Nederlandse. En zo zou het kunnen dat mensen in Vlaanderen vaker die Bijbelse leraars zijn tegengekomen en het ook maar gebruiken voor leerkrachten. Toch lijkt ook leraars in Vlaanderen langzaam aan het uitsterven te zijn. Zoek je binnen de VRT-website op leraars of op leraren dan zijn er 90 tegenover 343 resultaten. Nog niet zo dramatisch als in de Nederlandse kranten maar een duidelijk verschil is er al wel.
Citeren
Los van het woord leraars, is er in het artikel van VRT NWS iets vreemds aan de hand. Het woord komt uit een citaat, want het staat tussen aanhalingstekens. Maar in het hele bericht komt het woord leraars niet meer voor. Waarschijnlijk is het deze zin die in de kop geciteerd wordt:
“Als die leerkracht dan nog 20 jaar leeft, verliest hij tot 96.000 euro nettopensioen als hij een bachelor zou zijn en tot 116.000 euro als master.”
Maar daar staat dus leerkracht, enkelvoud en niet leraars. We weten nu niet of het woord leraars gezegd is door Koen Van Kerkhoven of verzonnen is door de schrijvers van het artikel Brigitte Vermeersch en Stefan Grommen.
Ben ik te streng in de leer als ik vind dat je alleen iets letterlijk mag citeren en niet de vrijheid mag nemen om woorden aan te passen?