Om snel Belgisch Nederlands te leren is Sporza een hele goede leerschool. Daar lijken de taalregels wat soepeler te zijn dan bij VRTNWS. Spreektaal mag daar gewoon op schrift worden gesteld, niet alleen bij citaten (wat logisch is) ook wat sportverslaggevers schrijven zit vol met informeel taalgebruik. Vandaag een dubbelportret van het werkwoord buizen en het zelfstandig naamwoord buis.
Italiaanse kranten buizen “de geest” Romelu Lukaku na clash: “Hij deed alles fout”
Sporza
Dit is de titel boven het artikel over de voetballer Lukaku. De Belgen zijn erg trots op hem en volgen hem dan ook op de voet. Alles over hem is nieuws, dus ook de eerste wedstrijd die hij tegen zijn oude club speelt. Hoe is hem dat afgegaan?
Schijnbaar niet goed, “Hij deed alles fout” laat niks aan de verbeelding over. Maar wat staat daar nu nog meer? Kranten buizen Lukaku? Kun je iemand buizen?
Om daar een antwoord op te geven moeten we eerst naar het woord buis. De Dikke van Dale heeft maar liefst vijf lemma’s voor buis (allemaal zelfst. naamwoorden). Een daarvan wordt als volgt omschreven:
buis3
1855, van buisen [laten zakken]
1
• uitdrukking iem. zijn of een buis geven
iem. afwijzen, afzeggen, m.n. de liefdesrelatie afbreken of een blauwtje laten lopen
2 BE; spreektaal onvoldoende voor een examen
•uitdrukking een buis krijgen, hebben
niet slagen voor een examen, niet verkozen worden, afgewezen worden
Wat niet in van dale staat is het werkwoord met een gelijkaardige betekenis maar dat weerhoudt Vlamingen er niet van om het toch zo te gebruiken. In het Vlaams Woordenboek lezen we dan ook:
DS2015 standaardtaal
definitie Algemeen Nederlands Woordenboek: buizen
1. ((vooral) in België)
een onvoldoende krijgen voor een examen; zakken
buizen
2. ((vooral) in België)
iemand laten zakken voor een examen; iemand een onvoldoende geven
De Italiaanse kranten geven Lukaku dus een onvoldoende.
De geest
In de titel wordt Romelu Lokaku ook omschreven als “de geest”, het staat tussen aanhalingstekens waardoor we dus zeker kunnen zijn dat er niet een echte geest over het voetbalveld ging. Maar wat dan wel? In het artikel wordt duidelijk dat het een aanduiding is die ook in La Gazzetta dello Sport stond en die hier is overgenomen.
L’Inter paralizza la Roma: Thuram-gol e Inzaghi torna primo. Lukaku fantasma
La Gazzetta dello Sport
Mijn vertaalcomputer maakt hiervan:
Inter legt Roma lam: Thuram-gol en Inzaghi terug in eerste. Lukaku een schim
Een schim was Lukaku op het veld, dat klinkt al logischer dan geest.